Op verzoek van het ministerie van OCW heeft de CMMBO onderzoek gedaan naar de gevolgen van dalende studentenaantallen in krimpregio’s voor de toegankelijkheid, kwaliteit en doelmatigheid van het mbo-aanbod. Daarnaast reflecteert de commissie op recente beleidsopties voor meer gerichte sturing op het opleidingsaanbod.

De CMMBO schetst in dit advies een toekomstbestendige visie voor het mbo. Kern hiervan is dat het mbo zich vooral zou moeten richten op het faciliteren van duurzame persoonlijke ontwikkeling, door middel van gepersonaliseerd leren, met de regio als atelier voor innovatie en samenwerking, en met een sterke kennisbasis als fundament.

De commissie doet diverse aanbevelingen om de regionale inbedding en sturing van het mbo te versterken. Centraal staat een paradigmaverschuiving van gedetailleerde centrale sturing naar het bevorderen van regionale samenwerking en planvorming. Mbo-instellingen moeten, binnen globale landelijke kaders, de ruimte en middelen krijgen om in partnerschap met regionale stakeholders te komen tot maatwerkarrangementen voor een toekomstbestendige infrastructuur.

Belangrijke randvoorwaarden hiervoor zijn aanpassing van de bekostigingssystematiek om samenwerking te bevorderen, gerichte ondersteuning voor regionale initiatieven, kennisdeling tussen regio’s en wegnemen van praktische belemmeringen in wet- en regelgeving. De commissie pleit ook voor het gericht inzetten van krimpmiddelen op het stimuleren van structurele transities, intersectorale samenwerking en innovatieve onderwijsconcepten.

De commissie onderschrijft de urgentie en ambitie van recente beleidsvoorstellen om het mbo toekomstbestendiger te maken, maar plaatst kanttekeningen bij specifieke maatregelen. Zo acht de commissie generieke centrale sturing op basis van landelijke normen onvoldoende effectief gezien de grote regionale verschillen.

U kunt hier de rapportages van de uitgevoerde deelonderzoeken vinden:

• Inzichten samenwerking mbo-infrastructuur in krimpregio’s, Berenschot, 2024
• Gedeelde sturing, NSOB, 2024

De reactie van de minister van OCW is hier te vinden.